Ministranci

Służba ministrancka nierozerwalnie związana jest z Eucharystią. Sięga tak daleko jak historia Mszy św. Miejscem, gdzie się narodziła, jest jerozolimski wieczernik, a pierwszymi ministrantami byli św. Piotr i św. Jan, którym Pan Jezus zlecił przygotowanie uczty paschalnej i którzy prawdopodobnie podczas niej zajmowali miejsca obok swego Mistrza, wykonując pewne posługi. Od tego momentu obok sprawującego Eucharystię występują osoby specjalnie przygotowane do posług przy ołtarzu. Początkowo byli to diakoni, później służba ta została zastrzeżona dla kleryków, członków niższego stanu duchownego. Jednak ze względu na brak odpowiedniej ilości kleryków, dopuszczano do tej służby także osoby świeckie. I znów początkowo było to uwarunkowane pisemną zgodą biskupa, jednak ostatecznie względy życiowo-praktyczne okazały się silniejsze od przepisów prawnych i już od siedemnastego wieku rozpowszechnił się zwyczaj zlecania służby ministranckiej chłopcom.

Na czym polegają zadania ministrantów? Najkrócej a jednocześnie najpełniej odpowiedzieć można jednym słowem: na usługiwaniu. (Zresztą sama nazwa wskazuje na taką funkcję: ministrant - łac. ministrans = usługujący). Podczas liturgii i nabożeństw ministrant służy celebransowi i zgromadzeniu wiernych. Jeszcze przed rozpoczęciem akcji liturgicznej pomaga celebransowi w ubieraniu się w szaty liturgiczne, przygotowuje ołtarz, zapala świece, a w jej trakcie przynosi w odpowiednim miejscu lub podtrzymuje mszał, przynosi do ołtarza kielich, podaje wino i wodę, usługuje przy umywaniu rąk, podaje kadzidło. Oprócz stałych funkcji wynikających ze struktury i formy liturgii, ministrant powinien być stale gotowy do udzielenia celebransowi pomocy dodatkowej w nieprzewidzianych sytuacjach, np. brak klucza do tabernakulum, niedziałające nagłośnienie czy zgaśnięcie światła. Jak widać służba ta jest w Kościele nieodzowna. Umożliwia celebransowi spokojne i godne sprawowanie Liturgii.

Lektor Ministrant służy także ludowi przez podawanie sygnałów dzwonkiem dla zwrócenia uwagi na istotne momenty liturgii, lektor czyta wyznaczone perykopy Pisma Św., psałterzysta śpiewa psalm responsoryjny. Postawa ministrantów przy ołtarzu może być dla ludu przykładem czynnego uczestnictwa w liturgii. Ministrant spełnia wreszcie funkcje symboliczne, które pomagają wiernym lepiej zrozumieć i przeżyć tajemnicę zbawczej obecności Chrystusa w liturgii. Taką funkcją jest np. noszenie świec.

Soborowa reforma liturgiczna zmieniła również zasady służby ministranckiej. Gdy przed soborem liturgię sprawowano w języku łacińskim, ministranci zobowiązani byli do udzielania łacińskich odpowiedzi na wezwania celebransa. Odmawiali łacińskie teksty Mszy świętej. Taki rodzaj służby nazywał się ministranturą. Warunkiem wiec dopuszczenia chłopca do służby przy ołtarzu było opanowanie przez niego całego łacińskiego tekstu Mszy świętej (ministrantury). Sobór dał podstawy do stworzenia nowych zasad służby ołtarza. Stwierdził, że liturgia nie jest czynnością prywatną, ale dziełem całego zgromadzenia. W ramach jej sprawowania wykonywane są różne funkcje. I właśnie w nich objawia się bogactwo zgromadzenia liturgicznego, bogactwo Kościoła. Przypatrzmy się tym poszczególnym funkcjom. Lektor - czyta Pismo św.; psałterzysta - wykonuje psalm responsoryjny; kantor - intonuje śpiew wiernych, wykonuje "Alleluja" i antyfony; ceremoniarz - czuwa nad poprawnym i pobożnym przebiegiem czynności liturgicznych; cruciferariusz - niesie krzyż; ministrant księgi - podaje celebransowi mszał lub inną księgę liturgiczną; ceroferariusz (zwany także ministrantem światła) - nosi świece; ministrant ołtarza - przynosi kielich, dary ofiarne, naczynia liturgiczne, daje znak dzwonkiem; turyferariusz - trzyma kadzielnicę; nawikulariusz - łódkę z kadzidłem (wonną żywicą).

Warto także przytoczyć przepis soborowej Konstytucji o Liturgii, który mówi, że w odprawianiu liturgii każdy spełniający swą funkcję powinien czynić tylko to i wszystko to, co należy do niego z natury rzeczy i na mocy przepisów liturgicznych. (KL.28)

Ważniejsze fragmenty dokumentów Kościoła poświęconych służbie ołtarza:

Zapewne niemało przyczyni się do osiągnięcia tego celu, jeżeli wybierze porządnych i dobrze wychowanych chłopców z wszelkich warstw społecznych, którzy z własnej woli będą służyli do mszy św. prawidłowo, pięknie i gorliwie. Rodzice, choćby należeli do warstw wykształconych i kulturą wyżej stojących, powinni wysoko cenić te funkcje swoich synów. Jeżeli ci młodzieńcy zostaną odpowiednio wykształceni, jeżeli kapłani z czujną troskliwością zachęcą ich, aby z uszanowaniem i wytrwałością pełnili powierzoną im w oznaczonych godzinach służbę, to łatwo się zdarzy, że wyrosną z nich kandydaci do kapłaństwa i nie zajdzie już przykry wypadek, że w ogóle zabraknie tych, którzy by odpowiadali i służyli przy sprawowaniu Najświętszej ofiary, na co duchowieństwo się uskarża nieraz, nawet w katolickich krajach.

Pius XII, Encyklika "Mediator Dei", 20 XI 1947 r.

Ministranci, lektorzy, komentatorzy i członkowie chóru również spełniają funkcje liturgiczną. Niech więc wykonują swój urząd z taka szczerą pobożnością i dokładnością, jak to przystoi wzniosłej posłudze i odpowiada słusznym wymaganiom ludu Bożego. Należy więc starannie wychować te osoby w duchu liturgii, oraz przygotować do odpowiedniego wykonania przypadających każdemu czynności.

Konstytucja o liturgii świętej "Sacrosanctum Concilium" art. 29

Każdy z uczestników zgromadzenia eucharystycznego ma prawo i obowiązek wnieść swój wkład we wspólne uczestnictwo, w zależności od stopnia święceń i od spełnianej funkcji. Wszyscy zatem, tak słudzy liturgii, jak i wierni, pełniąc swoje funkcje, mają czynić tylko to wszystko, co do nich należy, aby w ten sposób w samym porządku akcji liturgicznej ukazał się Kościół, ze swą strukturą różnych święceń i posług.

Wprowadzenie do mszału rzymskiego, Poznań, 1986, art. 58.

Każdą akcję liturgiczną należy dobrze przygotować przy zgodnym współudziale wszystkich zainteresowanych osób.

Wprowadzenie do mszału rzymskiego, Poznań, 1986, art. 73

Copyright 2008 © Parafia św. Anny w Babicach